Het bedrijfsuitje viel in het water

Het bedrijfsuitje viel in het water

In dit artikel wordt stilgestaan bij de uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland van 13 november 2024. Hierin werd bepaald dat een werkgever aansprakelijk is voor een ongeval tijdens een bedrijfsuitje waarbij een werknemer van de kade op een steiger valt en hierdoor letsel oploopt.

Het ongeval
Het bedrijfsuitje was georganiseerd vanwege het 25-jarig jubileum van een hoveniersbedrijf (hierna: ‘Westland’ of ‘werkgever’). Hiervoor werden ongeveer 20 tot 25 mensen uitgenodigd, waaronder het slachtoffer (‘de werknemer’). Na een speurtocht werd het bedrijfsuitje voortgezet in een kantoorruimte die was gehuurd. De locatie ligt aan de haven. De tuin van de locatie grenst aan een kademuur met een lager liggende steiger op het water. Het avondprogramma werd gevuld met een borrel. Er was een biertap en men was vrij om drank mee te nemen.

Het was een warme zomeravond. Eerder op de avond waren er al personeelsleden het water van de haven ingegaan. Na middernacht ging het echter helemaal mis. Op dat moment was vrijwel het voltallige personeel nog aanwezig. Twee collega’s waren bezig met een stoeipartij waarbij de één de ander in het water wilde duwen. Een andere werknemer (‘het slachtoffer’) mengde zich in de stoeipartij. Op een video was te zien dat het slachtoffer en de twee andere werknemers elkaar vasthielden en zij zich enigszins wankelend op het grasveld bewogen richting de kademuur. Op enig moment mengt zich nog iemand in de stoeipartij. Dit betrof de bestuurder en leidinggevende. Hij duwde de drie (wankelende en elkaar vasthoudende) mannen in de richting van de steiger en het water. Door de duw vallen de collega’s gelijktijdig en deels over elkaar van de kademuur op de lager liggende steiger. Het slachtoffer heeft daarbij letsel opgelopen aan zijn linkerbeen en heeft zijn enkel, kuitbeen en middenvoetsbeentjes gebroken. Ook bleek sprake van een liesbreuk.

Aansprakelijkheid
Het slachtoffer heeft Westland aansprakelijk gesteld, waarna de verzekeraar de aansprakelijkheid heeft afgewezen. Vervolgens is een procedure gestart waarbij aan de kantonrechter werd verzocht om te oordelen of Westland als werkgever aansprakelijk is voor het (bedrijfs)ongeval.

De belangenbehartiger van het slachtoffer stelt dat Westland op grond van artikel 7:658 Burgerlijk Wetboek (dan wel 7:611 BW) aansprakelijk is voor het ongeval. Het is voor de toepassing van
artikel 7:658 BW noodzakelijk dat er schade is geleden tijdens de uitoefening van de werkzaamheden. De werkgever is in dat geval aansprakelijk, tenzij de werkgever kan aantonen dat zij aan haar zorgplicht heeft voldaan en er voldoende voorzorgmaatregelen zijn getroffen. Daarnaast is de werkgever niet aansprakelijk wanneer wordt bewezen dat de schade opzettelijk of met bewuste roekeloosheid is veroorzaakt.

Beoordeling door kantonrechter

In de uitoefening van de werkzaamheden
De kantonrechter merkt op dat het criterium schade ‘in de uitoefening van de werkzaamheden’ ruim moet worden uitgelegd. Het is bijvoorbeeld niet noodzakelijk dat een bedrijfsuitje plaatsvindt op de feitelijke werkvloer. Een ongeval tijdens een door de werkgever voor het personeel georganiseerde (ontspannende) activiteit kan leiden tot aansprakelijkheid van de werkgever op grond van artikel 7:658 BW. Daarvoor is vereist dat die activiteiten zijn aan te merken als door de werknemer te verrichten werkzaamheden. Daarvan is sprake als tussen de activiteiten en de door de werknemer te verrichten werkzaamheden een voldoende nauw verband bestaat.

Volgens het slachtoffer hing het bedrijfsuitje onlosmakelijk samen met het dienstverband en de werkzaamheden die hierbij horen. De verzekeraar van Westland denkt hier anders over. Zij voeren het verweer dat de duw richting het water geen onderdeel uitmaakte van het programma van het bedrijfsuitje.

De kantonrechter stipt bij de beoordeling de relevante omstandigheden aan. Het bedrijfsuitje vond plaats in de middag van een reguliere werkdag van het slachtoffer. Ook blijkt uit de uitnodiging dat er geen aanmeldprocedure was, zodat iedereen verondersteld werd aanwezig te zijn. De leidinggevende gaf ook aan dat er was verzocht om af te melden bij verhindering. Onder al deze omstandigheden is het begrijpelijk dat de betreffende werknemer ervaarde dat zijn aanwezigheid vanuit Westland gewenst was en dit (ook) als een verplichting heeft ervaren. Met het vieren van het jubileum was ook een belang van het bedrijf gemoeid, omdat dit goed was voor ‘de positiviteit in de groep’. Vanwege dit belang en de aard van de aanleiding van het bedrijfsuitje, is sprake van een relevante band met de werkzaamheden. De kantonrechter oordeelt dan ook dat het 25-jarig jubileum van Westland onlosmakelijk verbonden is met het hoveniersbedrijf en de daarin verrichtte werkzaamheden.

De opmerking namens Westland dat het recreatieve programma van het uitje afwijkt van de dagelijkse werkzaamheden maakt niet dat het voorgaande anders is. Wetsland heeft betoogd dat het ongeval plaatsvond na middernacht na afloop van het feest, maar de kantonrechter merkt op dat niet is gebleken of is aangegeven dat het feest was afgelopen. De leidinggevende heeft eerder op de avond aan één of twee personeelsleden aangegeven dat het tijd was om naar huis te gaan, maar aan de rest van het personeel is niet aangegeven dat het feest was geëindigd en het tijd was om te vertrekken. Door het slachtoffer werd verder opgemerkt – en dit is ook niet weersproken – dat de biertap op het moment van het ongeval nog open stond. Het bedrijfsuitje was dan nog volop gaande. De kantonrechter is van mening dat er voldoende band was tussen het bedrijfsuitje en de uitvoering van de werkzaamheden van de werknemer, waardoor artikel 7:658 BW van toepassing is.

Zorgplicht
Vervolgens wordt beoordeeld of de werkgever aan zijn zorgplicht heeft voldaan en redelijkerwijs de nodige maatregelen heeft genomen om het ongeval te voorkomen. De omvang van de zorgplicht is afhankelijk van de zeggenschap over de (werk)plek en de mogelijkheid tot het treffen van maatregelen of het geven van aanwijzingen. De kantonrechter geeft aan dat Westland niet aan de zorgplicht heeft voldaan. Het ongeval had eenvoudig voorkomen kunnen worden als adequaat toezicht werd gehouden. De rol hiervoor was weggelegd aan de werkgever. Westland was zich kennelijk wel bewust van deze rol, aangezien de leidinggevende eerder op de avond aan een tweetal jonge werknemers heeft verzocht om naar huis te gaan. Van ander toezicht, bijvoorbeeld op het aankondigen van het einde van het feest of op het gebruik van de drank die vrij gepakt kon worden na middernacht en op het risico van de nabij gelegen kademuur, was geen sprake. Westland heeft bevestigd dat na middernacht ‘niet iedereen meer nuchter’ was. De bestuurder en leidinggevende had een voorbeeldfunctie en had in de gegeven situatie toezicht moeten houden en verantwoordelijkheid moeten tonen. Hoewel hij met zijn actie om de betreffende collega’s richting het water te duwen ‘geen kwade bedoelingen’ had, blijkt daaruit dat Westland niet het toezicht heeft gehouden dat redelijkerwijs nodig was om het ongeval te voorkomen. Er is geen sprake van opzet of grove schuld bij de werknemer, waardoor eventuele aansprakelijkheid van de hand zou moeten worden gewezen.

Conclusie
De kantonrechter heeft bepaald dat Westland aansprakelijk is voor het ongeval dat de werknemer is overkomen en dat Westland gehouden is om de daaruit voortvloeiende schade te vergoeden.

Het einde van het jaar nadert. Bij veel bedrijven betekent dit tijd voor een kerstborrel. Werknemers komen bijeen om het jaar af te sluiten en de onderlinge band te versterken. Toch kan zo’n festiviteit een risico op letselschade meebrengen. Wat gebeurt er als een werknemer tijdens de kerstborrel letsel oploopt? Is de werkgever hiervoor aansprakelijk? […]

Tot voor kort waren er twee methodes om het smartengeld te berekenen, wetende: De Letselschade Richtlijn Licht Letsel (schadeafwikkeling en smartengeld); Uitspraken of arresten (op te zoeken met een vergelijkbaar feitencomplex en waar de rechter het smartengeld vaststelt). Richtlijn Licht Letsel (schadeafwikkeling en smartengeld) Deze richtlijn is goed toe te passen op gevallen waarbij de […]